Akty notarialne
Zdecydowana większość czynności dokonywanych z udziałem notariusza to akty notarialne. Notariusz sporządza akt notarialny gdy taka jest wola stron lub gdy wymaga tego ustawa. Sporządzony przez notariusza akt notarialny ma cechy dokumentu urzędowego.
Do czynności, co do których ustawa wymaga formy aktu notarialnego należą przykładowo:
- umowy sprzedaży (lokalu, praw do gruntu, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu),
- umowy darowizny (lokalu, praw do gruntu, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu),
- umowy o dział spadku oraz zniesienia współwłasności w zakresie dotyczącym nieruchomości,
- ustanowienie hipoteki,
- udzielanie pełnomocnictw, do czynności, co do których wymagana jest forma aktu notarialnego,
- ustanowienie służebności,
- umowy i statuty spółek,
- umowa o dożywicie,
- umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu,
- umowy majątkowe małżeńskie,
- umowy o podział majątku wspólnego w zakresie nieruchomości,
- oświadczenie o poddaniu się rygorowi egzekucji w trybie art. 777 k.p.c.
Dokonanie ww. czynności bez zachowania formy aktu notarialnego powoduje, że czynność taka jest nieważna.
Niejednokrotnie strony ze względu na potrzebę zadbania o realizację ich intencji oraz o zgodność z prawem dokonywanych przez siebie czynności, pragną nadać formę aktu notarialnego dokonywanym przez siebie czynnościom, na życzenie, nawet gdy forma taka nie jest konieczna, jak chociażby w przypadku testamentu notarialnego.